Habari wapendwa wangu! Hallo mijn dierbaren (het is tenslotte Valentijnsdag)

Een bijzonder moment: morgen ben ik precies op de helft van mijn verblijf (check mijn profiel om helemaal op de hoogte te blijven). De weken vliegen om zonder dat je het door hebt. En volgens de meeste vrijwilligers gaat de tweede helft nog sneller dan de eerste! Maaike zegt af en toe: “Ik zit hier nog drie maanden.” Een heel gek idee, dat zij hier nog net zo lang zit als mijn totale verblijf hier.

Tijdens de voorbereidingstraining van Stichting Muses werd verteld dat er verschillende fases in je verblijf zijn. De eerste is een soort schok, een gevoel van “Waar ben ik terecht gekomen?”. Nou, die had ik zeker de eerste twee weken. De tweede is euforie: je kunt niet genoeg krijgen van het land en de cultuur. Ook die fase heb ik gehad, nadat ik van de schok was bekomen. Ik voelde – en voel me nog steeds – hier zo thuis, en vond het idee van teruggaan naar Nederland helemaal niet aantrekkelijk. Dan zou er een fase van ‘ontgoocheling’ moeten komen, waarin alle veranderingen je een beetje teveel worden. En als laatste acceptatie en toenadering, waarbij je van het land leert te houden, terwijl je je eigen land ook heel erg waardeert. De derde fase heb ik niet zo beleefd, al heb ik af en toe wel momenten waarop ik moedeloos word van het trage tempo hier, of me erger aan het feit dat de Tanzanianen nooit direct “nee” durven te zeggen. Maar die vierde fase herken ik zeker. Ik krijg steeds een diepere waardering voor de Tanzaniaanse cultuur en zie de schoonheid in dingen waar ik me eerst aan ergerde, maar ik denk ook met veel liefde aan Nederland.

Don’t let it get you down

De school was deze week een beetje een teleurstelling. Zoals ik vorige week al schreef, wil ik graag een Job project starten met de leerlingen van Form IV. Als voorbereiding daarop zijn we al 1,5 week bezig met 'formal letters'. Nou ben ik er inmiddels al aan gewend dat alle uitleg hier drie keer zo lang duurt als verwacht, omdat mijn type opdrachten zo totaal anders is dan wat ze gewend zijn. Maar bij het nakijken van wat de afsluitende opdracht had moeten zijn, kwam ik erachter dat minstens de helft enorme fouten maakt. Qua grammatica, qua spelling, qua interpunctie, zinsopbouw, alinea’s… Net als in Standard 6 merkte ik dat hun basis zo slecht is, dat ze nu met de beste wil van de wereld geen fatsoenlijk Engels kunnen schrijven. Enerzijds vind ik dat ontzettend sneu voor de leerlingen, zij kunnen er natuurlijk niets aan doen dat het niveau van het onderwijs zo laag is. Anderzijds is het frustrerend en af en toe om moedeloos van te worden. Samen met de studenten heb ik nagedacht over hoe we dit nou kunnen oplossen. Zij gaven aan de opdrachten die ik gaf – gelukkig – wel goed en leerzaam te vinden, en ze wilden er graag meer tijd aan besteden. Naar aanleiding daarvan heb ik besloten om het project voorlopig uit te stellen. Die middag had ik nog een heel leerzaam gesprek hierover met Bertha, zie het stukje onderaan.

Het Environment project begint wel steeds vastere vormen aan te nemen. Vrijdag had ik een vergadering met Bertha en John – ik werd zelfs tot'chair person' benoemd. Het was leuk om met hen te brainstormen over activiteiten, vooral omdat zij ook met input kwamen en niet bang waren om mij als mzungu tegen te spreken.

“Tweedehands”? Zo goed als nieuw!

Woensdag hadden Olivia, Maaike en ik een leuk uitje: we besloten spontaan die middag naar de Tengeru markt te gaan, een grote markt op een halfuur rijden van de stad. In de dahladahla (dat schrijf je dus blijkbaar zo) maakten we nog iets geks mee: halverwege de rit stapte er een man uit, en het bleek dat hij er op stond voor ons drieën te betalen. Wij waren er van overtuigd dat hij nu een tegenprestatie verwachtte, maar hij liep gewoon weg. Het liet weer eens zien dat blanken zelfs in Arusha, waar veel vrijwilligers en reizigers komen, nog een speciale behandeling krijgen.

Na een halfuur rijden stapten we uit bij de Tengeru markt. Daar wordt ook groente en fruit verkocht, maar hij wordt vooral bezocht voor de tweedehands kleding en schoenen. Overal lagen grote bergen schoenen, afkomstig uit het Westen. Best confronterend: de schoenen die wij niet meer willen of zelfs afgedragen vinden, worden hier verzameld, schoongemaakt en weer verkocht. Bijna niemand hier loopt in gloednieuwe schoenen. Voor kleding geldt hetzelfde: ik heb merken voorbij zien komen waar je in Nederland een vermogen voor betaald. En zelfs een vestje van Chanel, al kon ik me niet voorstellen dat dat echt was. Ik wil niet teveel als een moraalridder te klinken, maar dit is toch wel een schrijnend voorbeeld van onze consumptiemaatschappij (waar ik zelf hard aan mee doe): waarin we dingen niet meer dragen tot ze kapot zijn, maar tot ze uit de mode zijn en we ze niet mooi meer vinden.

Olivia en ik hadden een duidelijk doel: witte schoenen, Adidassen voor haar en Nikes voor mij. Tijdens onze vorige zoektocht, dinsdag met Swahililerares Sia, hadden we eindeloos veel winkeltjes bezocht, maar nergens hadden ze onze maat. Hier hadden we wel geluk, want binnen een halfuur hadden we allebei een paar gekocht! Natuurlijk ging dit gepaard met het nodige afdingen, maar als ik er eenmaal in zit ben ik dol op dat spelletje. Heel veel rafiki (vriend), punduza bei (verlaag je prijs) en ‘come on!’. Uiteindelijk kreeg ik de prijs voor mijn Nikes omlaag van 45.000 naar 28.000, omgerekend €11,50 (!), en had Olivia de hare voor 30.000. Later slaagden we allemaal ook nog voor shirtjes – na ruim een maand ben je echt wel uitgekeken op die paar die je bij je hebt. Mijn rol was het afdingen, en in totaal hebben we zes shirtjes gescoord voor 10.000 shilling, iets meer dan vier euro. Het was leuk om zo onder de locals te zijn en te doen wat zij ook doen. En natuurlijk kon de shopping queen in mij haar hart ook weer ophalen.

Hongera!

Vrijdag was Jannes grote dag: ze werd 20! Overigens wilde ze dit echt niet vieren, maar daar trokken we ons niets van aan. De geplande lunch in de middag kon vanwege het slechte weer – het regent hier veel meer dan normaal in februari – niet doorgaan, maar ’s avonds gingen we lekker uit eten bij de Mexicaan. Daar moest we natuurlijk wel een tijdje wachten, maar de taco’s waren heerlijk en het was voor het eerst in tijden dat ik echt lekker vlees at. In Nederland ben ik gewend elke dag vlees te eten, maar hier kom ik erachter dat ik dat eigenlijk helemaal niet hoef en dat vlees als delicatesse veel lekkerder (en gezonder en beter) is. Hopelijk kan ik dit volhouden als ik weer terug ben.

Helaas kwam er niemand opdagen voor de salsa, en toen wij klaar waren met eten was de ‘les’ al ongeveer afgelopen. Dit bleek wel een uitzondering, dus volgende week probeer ik het gewoon nog een keer. Maaike en Olivia sliepen ook bij ons vanwege ons uitje op zaterdag, en we lagen allemaal op een heel beschaafde tijd in ons bedje. Misschien maar goed ook, want de volgende dag moesten we al om 07:00 op!

Afrikaans uitje

Zoals gezegd moesten we om 07:00 op, op onze zaterdag. De reden: we gingen met een groep vrijwilligers en locals naar Maji Moto, de warmwaterbronnen. Autumn, een Amerikaans meisje dat ik via Eline heb leren kennen, had ons uitgenodigd, en uiteindelijk waren we met zijn dertienen: vijf lokale vrienden van haar, twee vrijwilligers uit Duitsland, Janne, Olivia en haar Amerikaanse buurjongen Kurt, Maaike en ik. Omdat we met zoveel waren konden we goedkoop een dahladahla charteren. Half negen vertrokken we richting Moshi. Het was eerst een uur over de normale weg en vervolgens nog bijna een uur over een onverharde weg. Het voelde een beetje als schoolreisje: met zijn allen kletsen en zingen, lekker op en neer hossen – vooral op de onverharde weg waren er spannende stukjes – en niet weten waar je precies naartoe gaat. De weg ernaartoe was al prachtig: het landschap veranderde van de stad Arusha via de groene bossen en akkers rond Usa en Tengeru in uiteindelijk het droge gebied voor Moshi. We hadden allemaal het idee dat we nu meer van het échte Tanzania zagen, zoals Masaï-jongens met kuddes koeien en geiten en mama’s met baby’s op de rug werkend op het land.

Uiteindelijk kwamen we, middenin een dorre omgeving, bij een oase: de hot springs. Via een touw met stok slingerde ik het water in. Dat was niet heel warm, maar zeker aangenaam. Iets minder aangenaam waren de stroming, op sommige stukken moest je best stevig zwemmen, en de knabbelende visjes. Maar dat namen we voor lief, want het was echt een paradijsje midden in een semi-woestijn. De hele middag gingen we af en toe in het water, om vervolgens weer op het droge wat te zonnen, kletsen, lezen, snacken en spelletjes te spelen. Hoewel er veel blanken waren, is dit ook wel typisch een uitje voor de locals uit Arusha en Moshi. Het was een heerlijk relaxte dag en op de terugweg zat iedereen te soezen in de dahladahla. Het aanbod om die avond uit te gaan sloegen we beleefd af: we namen een heerlijke douche en doken met de zon op onze huid lekker ons bedje in.

Kerk

Vandaag konden we uitslapen, maar ik zit hier zo vast in mijn ritme dat ik om half 8 al weer wakker was. Heel pole pole heb ik met Vanessa op mijn schoot en samen met Maaike ontbeten. We zouden om 11:00 met Jackie (de dochter van Mama) en Eunice naar de kerk gaan. Dat werd natuurlijk 12:00, zelfs voor de kerk hoef je hier niet op tijd te zijn. Via een heel mooi paadje en een dahladahla gingen we naar de katholieke kerk waar de familie van Mama bij is aangesloten. Deze kerk is de grootste van Arusha en zat stampvol voor de middagmis. Van de mis zelf begrepen Maaike ik natuurlijk vrij weinig, maar het was mooi om de overeenkomsten en verschillen met Europese kerken te zien. Zo waren er ook hier muurschilderingen en glas in lood van Bijbelse taferelen, maar was de kerk van buiten knalgeel en werd hij vanbinnen verlicht met tl-licht. Tijdens de mis werd er veel gezongen, heel ritmisch en veel mensen klapten of zongen mee, en meerdere malen liep iedereen naar voren om een donatie te geven. En iedereen had natuurlijk hun zondagse kleding aan, al is een blote schouder hier geen zonde. Anderhalf uur was lang genoeg, maar zeker bijzonder om dit te hebben meegemaakt.

Deze week stond dus in het teken van lokale uitjes. Hoewel je natuurlijk nooit helemaal in de menigte op kan gaan, dat bewees het incident in de dahladahla maar weer, voelt het goed om dingen met en tussen de lokale bevolking te ondernemen. Voor komende week heb ik weinig plannen. Olivia gaat de vierdaagse safari doen en Maaike gaat een dag en een nacht mee en gaat zondag naar een Masaï-dorp, dus er staan verder nog geen uitjes op de planning. Ik ga deze week wel een keer lokaal barbecue ga eten met Bertha en ik ga veel tijd aan school ga besteden. Woensdag komen er twee Nederlandse studenten bij ons in huis die hier acht weken blijven, daar ben ik natuurlijk benieuwd naar.

Kwa heri!

Anna

PS Als je inzoomt op het kaartje, kun je de precieze locatie van de Hot springs zien. Foto's volgen!

Hoe gaat dat hier? Onderwijs

Na mijn eerder genoemde teleurstelling op de school, had ik een heel interessant gesprek met Bertha over het Tanzaniaanse schoolsysteem. Zij vertelde mij eerst over de geschiedenis van het onderwijs in Tanzania. In de tijd van Nyerere (de man die voor onafhankelijkheid zorgde en hier een nationale held is) kregen leraren veel aanzien, omdat het een langdurige en moeilijke opleiding is. Er werd een leerplicht ingevoerd, die ook daadwerkelijk werd nageleefd, en Tanzania had jarenlang een van de laagste analfabetismecijfers van Afrika. In de jaren tachtig vond er een regime change plaats en ging het economisch slecht met Tanzania. Toen ging ook het schoolsysteem op de schop: de overheid opende veel meer scholen, waardoor er een tekort aan leraren ontstond. De opleiding tot leraar werd versoepeld en het niveau van de leraren verslechterde. Inmiddels is het zelfs zo dat leraar een soort van ‘laatste kans’ is: als je niks anders meer kunt worden, word je óf verpleegkundige, óf leraar.

We waren het erover eens dat onderwijs een van de hoekstenen van een samenleving is, en dat goed onderwijs onmisbaar is voor vooruitgang en welvaart. Helaas lijkt dat nog niet doorgedrongen te zijn tot de (nieuwe) regering, of weten ze niet wat ze eraan kunnen doen. Zoals gezegd is dat duidelijk te merken aan het niveau van de leerlingen. Er bestaat een leerplicht voor de basisschool, hoewel slechts 50% van de kinderen ook echt gaat. De ouders moeten de uniformen, de boeken en benodigdheden zelf betalen, en zeker op het platteland hebben ze daar vaak niet genoeg geld voor. Na de basisschool, van de leeftijd 7 tot 13, kunnen de leerlingen naar de middelbare school gaan. Eerst doen ze dan ‘Ordinary Level’, Form I tot Form IV, en een heel select groepje kan dan naar 'Advanced Level' gaan, Form V en Form VI. Ook hiervoor moeten de ouders alles zelf betalen, inclusief geld voor de examens om naar de volgende klas te kunnen gaan. Op mijn school zie ik vaak genoeg dat kinderen die goed Engels zitten in Form II zitten, omdat hun ouders de examens niet kunnen betalen, en kinderen die eigenlijk niet goed Engels kunnen in Form IV, omdat hun ouders dat wel kunnen.

Met het gevolg daarvan heb ik elke dag te maken. Het lesgeven is hier helemaal gefocust op dicteren en stampwerk, waardoor zelfs leerlingen met een te laag niveau de examens – vaak invuloefeningen of meerkeuzevragen, nooit (creatief) schrijven of spreken – kunnen halen. Wanneer ik ze ons soort opdrachten geef, bijvoorbeeld zelf een uitnodiging of een brief schrijven, of zinnen zelf in de juiste volgorde zetten, is er veel tijd en uitleg nodig voor ze de opdracht überhaupt snappen. Dan blijkt ook hoe weinig creatief ze zijn: ze hebben nooit zelf dingen hoeven te bedenken, alle opdrachten waren meerkeuze of hoogstens een invuloefening. Het lesgeven blijft dus hele opgave dus, maar eentje die ik nog steeds met beide handen wil aangrijpen.