Habari wasomaaji wangu!Hallotrouwe lezers!

En alweer een week voorbij… Ik merk dat ik nu ben begonnen met afronden. Laatste keer op die ene plek wat drinken, laatste keer daar uit… Maar ook een paar eerste keren: zo zijn we voor het eerst naar een openlucht filmvoorstelling gegaan en bleef ik voor het eerst bij iemand anders logeren. Ik wil er álles uit halen wat erin zit, zodat ik nergens spijt van kan hebben als ik weer in Nederland ben. Tja… je kunt het meisje wel uit Nederland halen, maar Nederland niet uit het meisje.

Iedereen op z’n plekje

Zoals ik vorige week al beschreef, was ik maandag dus bij het weeshuis van Maaike op bezoek. Onze projecten verschillen natuurlijk enorm, en het was leuk om te merken hoe goed zij bij haar project past, en ik weer bij het mijne. Je ziet weer een andere kant van vrijwilligerswerk en op hoeveel verschillende manieren je een verschil kan maken.

Dinsdag ging ik daarom mee met Olivia, om haar project te bekijken en bij haar in huis te slapen. Olivia werkte eerst samen met Tineke op de Mianzini school, een enorm arm schooltje zonder middelen. Daar dichtbij woonde ze in een gastgezin, een wat ouder stel dat een dagopvang beheerde en meerdere (pleeg)kinderen in huis had. Van tevoren had ze al geregeld dat ze na zes weken naar een ander project zou gaan, het Living Water weeshuis en school, en dan zou ze ook in het bijbehorende vrijwilligershuis gaan. Ik had dat zelf ook overwogen, vooral omdat je dan verwacht met veel vrijwilligers te zitten, waardoor je vrienden uit allerlei landen krijgt. Helaas voor Olivia bleek dat niet zo te zijn: de enige andere twee gasten waren twee Duitse meisjes die op dat moment op safari waren en naar Zanzibar zouden gaan. Behoorlijk balen natuurlijk, helemaal als je net van een gastgezin vandaan komt waar altijd wat te doen is. Mede daarom leek het mij gezellig om een nachtje bij haar te slapen. Dinsdagmiddag gingen we eerst naar het huis – dat is een half uurtje lopen van mijn huis – om onze spullen te droppen. Het was echt niet wat ik had verwacht: enorm groot, heel netjes onderhouden, tuin met bloemen, meerdere auto’s voor de deur… Best gek, als je bedenkt dat dit huis rechtsreeks aan een weeshuis verbonden is. En best schrijnend, als er drie van dit soort huizen – allemaal binnen de familie – naast een hutje van modder en poep staan.

Samen met wat kinderen liepen we naar het weeshuis, tien minuten de heuvel op. Bij het weeshuis kwamen er meteen ruim tien kinderen op ons af, en werden we overspoeld met vragen. Je kon aan deze kinderen wel goed merken dat ze vrijwilligers gewend waren. Zo was een van de eerste vragen die ik kreeg: “Hoe lang blijf je?” Zo erg zijn die kinderen eraan gewend dat je weer weggaat. Andere kinderen waren ondeugend, bijna brutaal, iets wat normaal ook nooit voorkomt. Als je vroeg hoe ze heetten, zeiden ze bijvoorbeeld telkens een andere naam. Een van de meisjes bombardeerde Olivia toen ze binnenkwam met namen van andere vrijwilligers, iedereen die er het afgelopen jaar was geweest. Hetzelfde meisje weigerde ook haar echte naam te zeggen, met een ondeugende blik zei ze telkens dat ze of Anna, of Olivia heette. Maar je kan het ze ook niet kwalijk nemen dat ze een soort muur hebben opgebouwd tegen vrijwilligers, omdat ze weten dat ze toch elke keer weer worden verlaten. Desondanks waren ze wel heel lief. Handjes vasthouden, een rondleiding geven, knuffelen of met je haar spelen. Ik merkte hoe leuk ik het vond om weer met kleine kinderen te zijn, lekker met ze te spelen en te lachen. Mijn beeld van weeshuizen is ook echt wel bijgesteld, het is echt niet alleen maar weeskinderen knuffelen en ermee op de foto gaan. Zo geeft Olivia vier uur per dag bijles aan Neema, een meisje van 13 dat al twee keer getrouwd is en uiteindelijk gevlucht is. Op die manier maakt ook zij een enorm verschil.

Het nachtleven van Arusha

De laatste weken hier betekent ook: extra veel genieten van het uitgaansleven. Ironisch genoeg woon ik in Amsterdam, volgens sommigen een van de beste plekken om uit te gaan (in ieder geval binnen Nederland), maar ga ik hier veel meer uit. Ten eerste is het gezellig omdat we altijd met een grote groep uitgaan, soms wel met z’n tienen, en tijdens het uitgaan kom je ook altijd mensen tegen. Daarbij zijn de ‘clubs’ leuk: meestal half binnen, half buiten, met een kampvuurtje of live muziek erbij. Sowieso hou ik echt van de Afrikaanse muziek: ik zeg vaak dat ik eenmaal thuis echt niet meer op techno of house kan dansen. En het is hier natuurlijk ook een stuk goed goedkoper om uit te gaan: voor een goed avondje uit, inclusief wat drinken van tevoren, ben ik niet meer dan 40000 shilling kwijt (iets meer dan 15 euro).

Daar zit dan ook nog de taxi bij, want je kunt als mzungu na het donker echt niet meer over straat. Dat is meteen wel een van de grote verschillen. Waar ik in Amsterdam zonder problemen om drie uur ’s nachts door de stad fiets, moet je hier na 7 uur altijd een taxi pakken. Laatst wilden we gaan lopen, want van de bar naar de club was maar twee minuten lopen, maar toen werden we zelfs door een bevriende taxichauffeur opgepikt, omdat dat blijkbaar dus echt niet kon. Je hebt hier ook echt wel een vaste taxichauffeur nodig, want de taxi’s die buiten de clubs staan zijn soms niet te vertrouwen, en daarbij krijg je het mzungu nachttarief, dat ongeveer drie keer zo hoog is als de werkelijke prijs. Gelukkig kan onze vaste taxichauffeur Gilbert eigenlijk altijd wel. Waar we ook geluk mee hebben, is dat Mama heel relaxed is als het om uitgaan gaat. Iedereen mag hier blijven slapen - daar maken de andere vrijwilligers dankbaar gebruik van - en we krijgen altijd de sleutel mee, want ‘s nachts gaat het hek om het huis heen op slot. We zeggen wel eens tegen elkaar dat als er brand uitbreekt, we er sowieso geweest zijn, want voor je het hangslot open hebt, de schuiven opzij hebt geschoven en de poort open hebt… Bijkomend probleem is dat het hek ontzettend veel geluid maakt, dus de rest van het huis is meestal niet zo blij als wij uitgaan. Maar ik vind het meestal de leukste momenten van de week, en het is ook wat ik een van de dingen die ik het meest ga missen.

Feels like home

Missen ga ik het zeker… Afgelopen week had ik weer heel sterk het gevoel dat ik hier langer wilde blijven. Ik voel me hier zo helemaal thuis, zo op mijn plek. Ik weet precies waar ik naartoe moet in de stad, hoe ik ergens het beste kom, en hoe ik iets moet zeggen om het gedaan te krijgen. Een voorbeeld is dat ik afgelopen week weer naar de Vodacom winkel moest, omdat er iets niet klopte met het internet van mijn telefoon. Typisch Tanzaniaans was ik er de dag ervoor ook al geweest, maar toen vroegen ze of ik de volgende dag terug kon komen. In Nederland kunnen we ons dat echt niet voorstellen, hier ga je er gewoon in mee. Dus ik ging weer terug. Ik kon rustig mijn telefoon achterlaten, de weg oversteken – dat is hier: tot het midden lopen zodra de weg vrij is en je hand opsteken als je verder wil - aan de overkant geld pinnen, in het Swahili een avocado kopen en weer terug, om daar vriendelijk te lachen en de jongen quasi-bestraffend toe te spreken dat ik toch echt niet extra ga betalen. Het was iets heel kleins, maar het gaf zo’n vertrouwd en zelfstandig gevoel.

Nog zo’n ding wat je hier leert: afdingen. Op straat, op de markt, met piki piki’s en in taxi’s: overal krijg je eerst de mzungu prijs, die minstens twee keer zo hoog is. In het begin voelt afdingen ongemakkelijk, omdat je zelf niet kan inschatten wat de goede prijs is en niks voor ons echt duur is. Maar dat leer je snel! Afgelopen zaterdag gingen Olivia en ik naar de Masai markt zodat ik souvenirs kon kopen, en we maakten er een sport van om zo veel en zo creatief mogelijk af te dingen. Dat gaat ongeveer zo. Ik zie iets wat ik wel graag wil hebben. Natuurlijk ben ik dan niet te enthousiast, dat is de eerste fout die je maakt. Meestal trekt Olivia nog een afkeurende blik, of schudt ze met haar hoofd. Dan kijken we of er nog andere dingen zijn die we wel willen, want dan kun je een mooi prijsje maken. Vervolgens spreken we samen onze maximale prijs af, en dan kan het feest beginnen.

A: Dus, Mama (ik koop eigenlijk altijd bij vrouwen), we hebben dit allemaal… Geef ons een goede prijs.

Dan kijkt ze even vertwijfeld en vervolgens geeft ze een prijs die minimaal 1,5 keer is wat ik er maximaal voor wil betalen.

A&O: Hapana Mama, dat is veel te veel! Geef ons niet de mzungu prijs! Geef ons de goede prijs. Kom op, punduza bei, verlaag je prijs.

De vrouwen moeten natuurlijk lachen zodra we er Swahili woorden in gooien, maar echt zakken doen ze dan nog niet. Na een beetje heen en weer gepraat is de prijs meestal wel iets lager, maar nog lang niet wat hij moet zijn. Dan speelt Olivia haar troefkaart:

O: Mijn vriendje is een local, en die zegt dat we hier echt maximaal *prijs die eigenlijk te laag is* voor moeten betalen. Dat betalen de locals ook!

Opnieuw gelach, veel ‘come on’, punduza bei, rafiki (vriend) en sawa (oké). Als de prijs dan nog te hoog is, speel ik mijn laatste kaart: weglopen. Ik zeg dat iets mijn absoluut laatste prijs is, en als ze die niet accepteren, dan zeg ik sorry en loop ik weg. Negen van de tien keer komen ze dan toch achter je aan; iets is immers nog altijd beter dan niets. Als ze niet achter je aan komen, betekent dat ook dat je echt te weinig wilde betalen. Ik geniet van dit spelletje en ik ben daarom ook vaak diegene die met de taxichauffeur onderhandelt over de prijs. Ook dit zouden we wel meer mogen introduceren in Nederland!

Wat ik hier nog het meest ga missen, zijn de mensen om me heen. Er is altijd iemand om mee te kletsen, te eten of de dag mee door te spreken. Deze mensen zijn in korte tijd echt een soort familie geworden, en hen achterlaten voelt vreemd. Helemaal omdat ik me niets meer bij mijn leven in Nederland kan voorstellen. Ik weet niet eens meer waar ik nou elke dag zo druk mee was, alleen dat het zo was. Ik verwacht zeker een cultuurshock als ik weer terug kom, en ik ben heel benieuwd hoe lang die aanhoudt.

Maar opnieuw: zover is het nog niet. Deze week zijn we op de dovenschool eindelijk begonnen met het Environment project. Dat is heel leuk, omdat ik nu iets waar ik al een hele tijd aan werk werkelijkheid zie worden. Sommige dingen gaan beter dan verwacht, andere dingen minder goed. Kortom, ik leer weer een hoop. Zo ook hoe ik om moet gaan met elke ochtend om zes uur opstaan… Woensdag gaan we bij de Ethiopiër eten en daarna uit, en zaterdag hopelijk eindelijk naar Moshi (zondag was het zwembad te verleidelijk).

Kwa heri!

Anna